Викикитап, ачык эчтәлекле китаплар җыентыгыннан
Bu qısqa Türkçe—Tatarça añlağlıq. Törek-Tatar söyläşü ayırması şaqtí mantíqlı, wä anı öyränü/añlaw bik faydalı bulır.
| 1 |
bir |
ber
|
| 2 |
iki |
ike
|
| 3 |
üç |
öç
|
| 4 |
dört |
dürt
|
| 5 |
beş |
biş
|
| 6 |
altı |
altı
|
| 7 |
yedi |
cide
|
| 8 |
sekiz |
sigez
|
| 9 |
dokuz |
tuğız
|
| 10 |
on |
un
|
| 11 |
onbir |
unber
|
| 12 |
oniki |
unike
|
| 13 |
onüç |
unöç
|
| 14 |
ondört |
undürt
|
| 15 |
onbeş |
unbiş
|
| 16 |
onaltı |
unaltı
|
| 17 |
onyedi |
uncide
|
| 18 |
onsekiz |
unsigez
|
| 19 |
ondokuz |
untuğız
|
| 20 |
yirmi |
yegerme
|
| 21 |
yirmibir |
yegerme ber
|
| 30 |
otuz |
utız
|
| 40 |
kırk |
qırıq
|
| 50 |
elli |
ille
|
| 60 |
altmış |
altmış
|
| 70 |
yetmiş |
citmeş
|
| 80 |
seksen |
siksän
|
| 90 |
doksan |
tuqsan
|
| 100 |
yüz |
yöz
|
| 200 |
ikiyüz |
ike yöz
|
| 1000 |
bin |
meñ
|
| 10000 |
onbin |
un meñ
|
| 1000000 |
milyon |
million
|
| 37 |
otuzyedi |
utız cide
|
| 125 |
yüzyirmibeş |
yöz yegerme biş
|
| 1.5 |
birbuçuk |
ber yarım
|
| 2/3 |
üçte iki |
öçtän ike
|
| 1/2 |
yarım |
yartı, yarım
|
| 1% |
yüzde bir |
ber prosınt, yözdä ber
|
| 1+1 |
bir çift |
ber par
|
| (1+1)+(1+1) |
iki çift |
ike par
|
Kaçıncı? (Hangisi?) / Niçänçe? (Qaysı?)
[үзгәртү]
| 1 |
birinci |
berençe
|
| 2 |
ikinci |
ikençe
|
| 3 |
üçüncü |
öçençe
|
| 4 |
dördüncü |
dürtençe
|
| 5 |
beşinci |
bişençe
|
| 6 |
altıncı |
altınçı
|
| 7 |
yedinci |
cidençe
|
| 8 |
sekizinci |
sigezençe
|
| 9 |
dokuzuncu |
tuğızınçı
|
| 10 |
onuncu |
unınçı
|
| 11 |
onbirinci |
unberençe
|
| 20 |
yirminci |
yegermençe
|
| 31 |
otuzbirinci |
utız berençe
|
| beyaz, ak |
aq
|
| lacivert |
zäñgär
|
| mavi (gök) |
kük
|
| yeşil |
yäşel
|
| sarı |
sarı
|
| kırmızı, kızıl |
qızıl
|
| kahverengi |
körän
|
| turuncu |
qızğılt-sarı
|
| alacalı (alaca bulaca) |
çuar
|
| pembe |
al, alsu
|
| gümüş |
kömeş
|
| gri, boz |
sorı
|
| mor |
miläwşä
|
| açık |
aqsıl
|
| koyu |
qarañğı
|
| parlak |
yap-yaqtı, açıq
|
| açık mavi |
aqsıl-zäñgär
|
| parlak kırmızı |
cete qızıl
|
| koyu sarı |
bik sarı
|
| siyah, kara |
qara
|
| leylak, eflatun |
miläwşä, şämäxä
|
| büyük |
böyek
|
| yüce (ulu) |
olı, zur
|
| yüksek, üstün |
biek, yuğarı
|
| sicak, kaynar |
esse, qaynar
|
| kirli, pis |
pıçraq, şaqşı
|
| koyu, yogun |
quyı
|
| ucuz |
arzan
|
| sert, katı |
qatı
|
| canlı, diri |
canlı, tere
|
| sıvık, açık (çay için) |
sıyıq (çay öçen)
|
| yağlı(semiz) |
simez, maylı
|
| ekşi |
äçe
|
| kısa |
qısqa
|
| güzel |
matur, çibär, güzäl
|
| yuvarlak |
tügäräk
|
| hafif |
ciñel
|
| küçük |
keçkenä, bäläkäy
|
| genç |
yäş
|
| sulu |
yüeş, sulı
|
| karanlak, bulutlu |
qarañğı, yamansu
|
| yumuşak |
yomşaq
|
| aşağı, alçak |
tübän, tebenek
|
| yeni |
yaña
|
| keskin, sivri |
ütken
|
| kötü, çaresiz |
naçar
|
| dolu |
tulı
|
| boş |
buş
|
| taze |
saf, yaña
|
| zayıf, güçsüz |
zäğif, köçsez
|
| tatlı |
tatlı, ballı
|
| yaşli, kart |
qart, olı
|
| eski |
iske
|
| kuru, susuz |
qorı, susız
|
| tuzlu |
tozlı
|
| gülünç, komik |
kölkele, qızıq, komik
|
| çiğ, pişmemiş |
yüeş, dımlı, peşmägän
|
| yürekli, bahadır |
qíu, batır
|
| karanlık |
qarañğı
|
| ılık |
cılı
|
| ağır |
awır
|
| iyi |
yaxşı, äybät
|
| soğuk, serin |
suıq, salqın
|
| temiz, pak |
çista, päq
|
| saf |
saf
|
| geniş |
kiñ
|
| ışık, aydın |
yaqtı, açıq
|
| Ben |
Min
|
| Sen |
Sin
|
| O |
Ul
|
| Biz |
Bez
|
| Siz |
Sez
|
| Onlar |
Alar
|
| Benim, benimki |
Minem, mineke
|
| Senin, seninki |
Sineñ, sineke
|
| Onun, onunku |
Anıñ, anıqı
|
| Bizim, bizimki |
Bezneñ, bezneke
|
| Sizin, sizinki |
Sezneñ, sezneke
|
| Onların, onlarınki |
Alarnıñ, alarnıqı
|
| Kendimi /özüme |
Üzemne
|
| Kendini/ özüne |
Üzeñne
|
| Kendi/özü |
Üzen
|
| Kendimizi |
Üzebezne
|
| Kendinizi |
Üzegezne
|
| Kendileri/ özleri |
Üzlären
|
| en |
iñ
|
| bütün, tam |
böten, barlıq, barça
|
| her |
här, törle
|
| Türlü kişiler var |
Törle keşelär bar
|
| o |
tege
|
| bu değil |
bu tügel
|
| hiçkimse |
berkem dä, hiçkem
|
| Burada hiçkimse yok |
monda berkem dä yuq
|
| hiçbirşey |
hiçnärsä, hiçbernärsä
|
| hiçkimseye söyleme |
Berkemgä dä äytmä (söylämä)
|
| o hiçbirşey bilmiyor |
ul bernärsä dä belmi
|
| onun hiçbirşeyi yok |
anıñ bernärsäse dä yuq
|
| o bugün boş |
Ul bügen buş
|
| Ben hiçbirşeye hayret etmiyorum |
Min bernärsägä dä ğäcäplänmim
|
| hiçkimseninki, hiç birininki |
berkemneke dä
|
| sorulacak kimse yok |
soraşırğa berkem dä yuq
|
| onu düşünmeye gerek yok |
bu turıda uylap torası da yuq
|
| mazaret yok |
aqlanası yuq
|
| kimdir |
kemder
|
| kim olursa |
kem dä bulsa
|
| bir kimse |
berär kem
|
| ne olursa |
närsä dä bulsa
|
| birkaç |
berniçä
|
| kaç? ne kadar? |
niçä? ni qädär? niçäw?
|
| konuş /söyle |
söyläş
|
| Maalesef ben tatarca bilmiyorum |
Qızğanıç, min Tatarça belmim (söyläşmim)
|
| Ben tatarca sözleşmeyi öğrenmek istiyorum |
Min Tatarça söyläşergä öyränergä telim
|
| Lütfen(zinhar) ağır konuşunuz |
Aqrınraq söyläşegezçe, zínhar
|
| O ne söyledi? |
Ul ni söyläde? (Ul närsä äytte?)
|
| anla |
añla
|
| Siz beni anlıyormusunuz? |
Sez mine añlísızmı?
|
| Ben sizi anladım (anlamadım) |
Min sezne añladım (añlamadım)
|
| Ben sizin söylediklerinizin hepsini anladım. |
Min sez äytkännärneñ häresen (barısın) da añladım.
|
| Lütfen, tekrar ediniz! |
Zínhar, qabat äytep itegez.
|
| söyleyiş |
äyteleş
|
| Bana tatarcanın söyleyişi zor geliyor. |
Miña Tatarça äyteleş qíın kilä (birelä).
|
| söz, kelime |
süz
|
| Bu kelimenin tatarcası nedir? |
Bu süzneñ Tatarçası niçek?
|
| Siz Başkırtça biliyor musunuz? |
Sez Başqortça beläsezme?
|
| Selâm! |
Sälâm!
|
| Merhaba! |
İsänme(sez)!
|
| Hayırlı günler (sabahlar, akşamlar)! |
Xäyerle kön (irtä, kiç)!
|
| Hoşgeldiniz, değerli dostlar (arkadaşlar)! |
Räxim itegez (Xuş kildegez), qäderle duslar (arqadaşlar)!
|
| Sizi gördüğüme memnunum(şad oldum). |
Sezne kürüemä şatmın.
|
| Hakkınızda çok şey işittim/duydum. |
Xaqığız (Sezneñ turında) bik küp işettem.
|
| Haliniz niçe? / Nasılsın(ız)? |
Xällär(egez) niçek?
|
| İyiyim. |
Äybät.
|
| Akrabalarınız nasıl? |
Tuğannarığız niçek yäşi?
|
| Hepsi iyiler. |
Härese (barısı) isän-saw.
|
| Sizninizle tanışabilir miyiz? |
Sezneñ belän tanışırğa röxsät itegez.
|
| Sizinle tanıştığımıza çok memnunum. |
Sezneñ belän tanışuğa bik şatmın
|
| Ben sizi bir yerde görmüş gibiyiym. |
Min sezne qaydadır kürgän kebek.
|
| ad, isim |
isem, at
|
| soyad, soyisim |
näsel (iseme), famili
|
| İsminiz nedir/nicedir? |
İsemegez niçek?
|
| İsmim... |
İsemem...
|
| Siz nerede yaşıyorsunuz? |
Sez qayda yäşisez?
|
| Ben Kazan şehrinde yaşıyourum. |
Min Qazan şähärendä yäşim.
|
| Siz nereden geldiniz? |
Sez qaydan kildegez?
|
| İstanbul'dan geldim. |
Ístanbuldan kildem.
|
| Teşekkür ederim, teşekkürler! |
Räxmät!
|
| İlginiz için teşekkürler! |
İğtibarığız öçen räxmät!
|
| Çok teşekkürler! |
Bik zur räxmät!
|
| Ben size çok borçluyum. |
Min sezgä bik burıçlımın.
|
| Rica ederim. |
Räxmät äytmäsägez dä bula.
|
| Çok memnunum. |
Bik qänäğätmen.
|
Vedalaşma, dilek bildirme / Xuşlaşu, teläk belderü
[үзгәртү]
| Hoşçakal(ınız)! |
Xuş, saw bul(ığız)! İsän-saw qalığız!
|
| Yeniden görüşmek üzere! |
Yaña oçraşularğa qädär!
|
| Hayırlı geceler! |
Tınıç yoqı!
|
| Hayırlı yolculuklar! |
Xäyerle yul!
|
| Selam söyle(yiniz)! |
Säläm äyt(egez), tapşır(ığız)!
|
| Görüşürüz! |
Kureşerbez!
|
| Yarına kadar!/Irağa kadar |
İrtägägä qädär!
|
Vücut organları / Tän öleşläre (organnarı)
[үзгәртү]
| saç |
çäç
|
| saç tara |
çäçne tara
|
| göz |
küz
|
| kara gözler |
qara küzlär
|
| diş |
teş
|
| diş fırçalamak |
teşlärne tazartu
|
| ayak |
ayaq
|
| ayağa giy |
ayaqqa ki
|
| baş |
baş
|
| başım ağrıyor |
başım awırta
|
| burun |
borın
|
| ağız |
awız
|
| parmaq |
barmak
|
| el |
qul
|
| tokalaşalım |
qullarnı qısíq
|
| kulak |
qolaq
|
| bıyık |
míıq
|
| bıyığı traş et |
míıqnı qır
|
| dil |
tel
|
| ciğer |
bawır
|
| böbrek |
böyer
|
| bağırsaklar |
eçäklär
|
| kalp(yürek) |
yöräk
|
| mide |
aşqazan
|
| Lütfen affediniz |
Zínhar öçen ğafu itegez
|
| Sona kaldığım için özür dilerim |
Soñğa qalğanım öçen ğafu itegez
|
| Çok üzgünüm |
Bik qızğanıç
|
| Affedersiniz, ben farklı düşünüyorum |
Ğafu itegez. min ikençe törle uylím
|
| Affedersiniz, ben size mani oluyor muyum? |
Ğafu itegez, min sezgä qomaçawlímmı?
|
