Qör'än:Baqara süräze
- Bismillah-ir-räxmān-ir-räxīm
1. Älif läm mim – mäğnäsen Allah üze genä beläder.
2. Qör'änneñ Allahudan iñderelgän xaq kitap ikänlegendä hiç şik yuq, bu kitap anıñ belän ğämäl qıluçı täqwä mö'minnärgä xaq yulnı kürsätüçe – hidäyätter.
3. Ul täqwä mö'minnär kürmiçä kürgän kebi Allahuğa ışanalar. Häm yöklätelgän namazlarnı waqıtında uqílar, häm Bez birgän baylıqtan sadaqalar birälär.
4. İ Möhämmäd ğäläyhissäläm, ul täqwä mö'minnär siña iñderelgän Qör'ängä ışanıp, anıñ belän ğämäl qılalar häm sinnän elek iñderelgän kitaplarğa da ışanalar (läkin Täwrat wä İncil belän Ğämäl qılmílar) häm axirätkä dä ışanıp, anıñ öçen ğämäl qılalar.
5. Ul täqwä mö'minnär Rabbıları tarafınnan turı yulğa künüçelär häm alar axirättä östenlek tabuçılar.
6. Allahuğa, Qör'ängä ışanmağan käferlärne Allah ğazabı belän qurqıtsañ da, qurqıtmasañ da bertigez, hiç íman kitermäslär.
7. Allahu täğälä käferlärneñ küñellärenä añlamawlıq, qolaqlarına işetmäwlek, küzlärenä kürmäwlek pärdäsen qordı häm alarğa axirättä oluğ ğazap bulır.
8. Möslimnär arasında monafíqlar da bar, alar Allahuğa häm axirät könenä ışandıq dilär, läkin üzläre ışanuçı tügellär.
9. Ul monafíqlar Allahunı häm möslimnärne aldamaqçı bulalar, läkin hiç aldí almaslar, fäqät üzlären aldílar, şunı sizmilär.
10. Alarnıñ küñellärendä Allahuğa qarşılıq çire bar, Allah alarnıñ qarşılıq çirlären arttırdı, wä alarğa axirättä räncetküçe ğazaptır, yalğan söylägännäre öçen.
11. Cir östendä fetnä çığarıp, keşelär arasın bozmağız dielsä alarğa, yuq bez bozmíbız, bälki tözätäbez, dilär.
12. Añ bulığız! Şul monafíqlar keşelär arasın bozıp, cir östendä fäsäd qıluçılar, läkin şunı üzläre sizmilär.
13. Ägär alarğa: “Saf ğaqıllı keşelär ışanğan kebek sez dä saf küñel belän ışanığız”, – dielsä, alar: “Bez axmaqlar ışanğan kebek ışaníqmı”, dilär, añ bulığız! Älbättä, alar üzläre axmaqlar, läkin belmilär.
14. Ul monafíqlar möslimnärgä oçrasalar: “Bez íman kiterdek, sezneñ belän bergäbez”, dilär, ägär üzeneñ şaytan dusları belän qalsalar: “Bez, älbättä, sezneñ belän bergäbez häm sezneñ belän berlektä möslimnärne mäsxärä qıluçıbız”, – dilär.
15. Allah alarnı üzlären qatı mäsxärä qılır häm alarnı adaşu yulında qaldırır, xaq yulnı taba almíça, xayran bulıp yörerlär.
16. Şul monafíqlar turı yulnı taşlap, adaşu yulın aldılar. Alarğa bozıq säwdäläre uñış häm fayda birmäde, häm alar turı yulğa künelüçe dä bulmadılar.
17. Alarnıñ mísalı – qarañğı kiçtä ut yandırıp, üz tirälären yaqtırtqan waqıtlarında Allah utların sünderep, qarañğıda qaldırğan, hiçnärsä kürmäwçe keşelär kebider.
18. Alar xaq süzen işetüdän sañğırawlar, xaq süzne söyläwdän telsezlär, turı yulnı kürüdän suqırlar, alar hidäyätkä qaytmaslar.
19. Yäki alar qat-qat qarañğılanğan tönne kük kükräwle, yäşenle qatı yañğır astında qalğan keşelär kebi. Kük kükräwneñ wä yäşenneñ qatılığında barmaqların qolaqlarına tığalar, ülemnären qurqıp. Allah, ímansızlarnıñ böten eşlären çolğap aluçı.
20. Yäşen utı küz nurların suırıp alırğa yaqınlaştı. Yäşen utı alarnıñ alların yaqtırtsa, berniçä adım atlílar, yäşen utı kilep, qarañğıda qalsalar, bara almíça tuqtílar. Ägär Allah teläsä ide, älbättä, işetülären häm kürülären alıp alarnı qolaqsız, küzsez qılır ide. Älbättä, Allah härnärsägä qädir.
21. İ keşelär! Sezne häm sezdän elek bulğan keşelärne xalıq qıluçı Allahuğa ğíbadät qılığız! Allah ğazabınnan qurquçı cömläsennän bulu öçen.
22. Sezne xalıq qıluçı – Allah sezgä cirne töşäk qıldı, östegezgä kükne bína qıldı, küktän yañğır iñderep, sezgä rízıq bulsın öçen törle cimeşlär, igennär üsterde. Allahuğa hiçkemne, hiçnärsäne tiñdäş, oxşaş qılmağız! Üzegez dä beläsez, Anıñ tiñdäşe yuqlığın!
23. Ägär qolıbızğa (Möxämmäd ğäläyhissälämgä) iñdergän Qör'ännän şiklänsägez, Qör'än süzlärenä oxşaşlı ber sürä kiteregez häm Allahudan başqa barça yärdämçeläregezne yärdämgä çaqırığız! Ägär Qör'än – Allah süze tügel digänegez döres bulsa!
24. Ägär ber sürä kiterä almağan bulsağız, häm kiterä dä almassız! Qurqığız cähännäm utınnan, anıñ eçendä utın bulğuçı – ädämnär häm taşlardır!! Ul cähännäm Qör'än belän ğämäl qılmawçı käferlärgä xäzerlände.
25. İnde íman kiterep izge ğämällär qıluçılarğa, älbättä, aslarınnan yılğalar ağuçı cännätlär belän söyeneç bir! Cännättä alarnıñ allarına cimeşlär kiterelgändä “bu cimeşlär bez donyada aşağan cimeşlär”, – diärlär. Läkin alarnıñ täme başqa bulır. Alarğa anda hiçkemneñ níqaxında bulmağan päq xatınnar bulır, alar cännätlärdä mäñge qalırlar.
26. Allahu täğälä, çebenne wä çebennän östenräk ürmäküçne mísal itüdä, älbättä oyalmas. Qör'ängä ışanuçılar bu mísalnı, älbättä, Rabbılarınnan dip belerlär. Ämmä käferlär şundí xäşärätlärne mísal itep kiterüdä Allahunıñ maqsatı närsä dilär. Allah, şundí mísallar belän küp keşelärne adaştırır, häm küp keşelärne turı yulğa künderer. Läkin xaq yuldan fäsíqlarnı ğına adaştırır.
27. Ul fäsíqlar Allahuğa birgän gäxedlären bozalar, häm kisärlär Allahu täğälä totaşırğa ämer itkän närsälärne. Yäğni möslim bulğan yaqın qärdäşlärdän häm Qör'än belän ğämäl qıluçı möslimnärdän kiselälär häm cir östendä törle bozıqlıq qılalar, alar häläk buluçılar.
28. İ keşelär! Allahuğa ışanmasqa niçek buldıra alasız? Bit sez donyağa kilgänçe mäyet ideğez, Ul sezne tergezde, häm Ul sezne üterer, wä Ul sezne qiämät könne tergezer, annarı Aña xökemgä qaytırsız.
29. Ul – Allah, cirdäge barça närsäne sezneñ öçen xalıq qıldı, soñra kükne tözergä teläde häm kükne cide qat itep tergezde. Ul här närsäne belüçe.
30. Häm äytte sineñ Rabbıñ färeştälärgä: “Min, älbättä, cir östendä xälfä itep Ädamne qılmıqçımın”. Färeştälär äyttelär: “İ Rabbıbız! Bozıqlıq qıluçı, suğışıp qan tügüçe zatnı cir östenä xälifä qılasıñmı? Bez isä Sine maqtap täsbixlär äyterbez, häm Sine här kimçelektän päqseñ dip iqtiqad itäbez”. Allah färeştälärgä: “Döreslektä Min sezne belmägänne belämen” – dide.
31. Allah, Ädämgä isemnärneñ barçasın öyrätte dä, färeştälärgä äytte: “Ägär döres söyläwçelärdän bulsağız, Ädäm belgän isemnärne barçasın äytep biregez”.
32. Färeştälär äyttelär: “İ här kimçelektän päq bulğan Rabbıbız! Bezdä hiç belem yuq, mägär Sin beldergänne genä beläbez, Sin, älbättä, här närsäne belüçe, xikmät belän eş qıluçısıñ”.
33. Allah ädämgä äytte: “Färeştälärgä isemnärneñ barçasın äytep bir” – dip. Ädäm isemnärneñ barçasın äytep birgäç, Allah färeştälärgä äytte: “Min sezgä äytmädemmeni, cirdäge wä küklärdäge yäşeren närsälärne belämen häm sezneñ açıq eşlägän wä yäşeren eşlägän eşläregezne dä belämen dip?”.
34. “Xörmät yözennän Ädämgä säcdä qılığız”, – dip färeştälärgä äytkän waqıtıbızda, alar säcdä qıldılar, mägär İblis säcdä qılmadı, täkäbberlände häm käferlärdän buldı.
35. Wä Ädämgä äyttek: “Üzeñ häm xatınıñ cännättä torığız, häm cimeşlären kiñlek ilä telägänçä aşağız, mägär menä bu ağaçqa yaqın barmağız, ägär şunı eşläsägez, zalímnärdän bulırsız”.
36. İblis, bu ağaç cimeşen aşasağız cännättä mäñge qalasız, dip, alarnı aldadı, alar İblis süzenä iärep, cimeşne aşap aldandılar. İblis alarnı cännättän çığarıp andağı niğmätlärdän ayırdı. Monnan soñ äyttek: “İ Ädäm häm iblis, ber beregezgä doşman bulğanığız xäldä cirgä iñegez! Sezgä cirdä torırlıq urın häm yäşäw öçen kiräk närsälär bar, äcälegez citkänçe yäşägez”.
37. Ädäm ğäläyhissäläm täwbägä aşıqtı, häm Rabbısı tarafınnan öyrätkän täwbä-istigfär süzlärenä yulıqtı, häm, täwbä itep, Allahudan ğafu soradı, Allah täwbäsen qabul itep gonahın ğafu itte. Allah täwbälärne qabul itüçe, räximle.
38. Bez äyttek: “Barçağız da cännättän çığıp, cirgä iñegez! Ämmä minem sezgä turı yulğa künderüçe süzlär, älbättä, kiler, Minem süzläremä iärgän zatqa qurqu häm qayğı bulmas”.
39. Ímansızlar häm ayätlärebezne yalğan diüçelär – ut ähelläreder, alar anda mäñge qalırlar.
40. İ Yağqub balaları! Sezgä birgän niğmätläremne xäterlägez, häm Täwrat belän ğämäl qılırğa sezdän gähed aldım, şul gähedemne ütägez! Ägär Minem gähedemne ütäsägez, Min dä sezneñ gähedegezne ütärmen häm cännätkä kertermen, Miña ğına qol bulığız häm Minnän genä qurqığız!
41. Qulığızdağı Täwratqa ışanğanığız xäldä Bez iñdergän Qör'ängä dä ışanığız, yäğni anıñ belän ğämäl qılığız, Qör'ängä berençe käferlärdän bulmağız, häm Bezneñ ayätlärebezne donya malına satmağız! Yäğni baylar malına qızığıp, yäki alardan qurqıp, Allah xökemnärenä yäşermägez häm üzgärtmägez, Minem ğazabımnan saqlanığız!
42. Xaqnı batıl belän butamağız häm döreslekne yäşermägez! Bit üzegez dä xaqlıqnı beläsez.
43. Namazlarnı ütägez, häm zäkät sadaqasın biregez häm namaz uquçılar belän bergä namaz uqığız, yäğni Qör'än yulında bulğan möslimnärdän ayırılmağız!
44. Sez keşelärne izgelekkä öndisezme? Ämmä üzegezne onıtasız, bit sez Allah kitabın uqísız, şunı uylap qaramísızmı? (Bu ayät wäğäz söyläp tä söylägäne belän ğämäl qılmawçılar xaqındadır).
45. Awırlıqnı kütärergä çıdamlı bulıp, wä namaz uqıp Allahudan yärdäm sorağız! Namazlarnı waqıtında ütäp baru, älbättä, awır yökter, mägär awır bulmas, Allahudan qurıqqan häm räxmäten ömet itkän täqwä keşelärgä.
46. Çönki alar Rabbılarına yulığaçaqların häm Aña xökemgä qaytaçaqların belälär.
47. İ Yağqub balaları! Min sezgä birgän niğmätlärne xäterlägez, häm niğmät birüdä sezne böten donya keşelärennän artıq qıldım, şunı fikerlägez!
48. Häm qurqığız qiämät könennän, yärdäm itä almas ul köndä hiçber zat ikençä zatqa ber eş belän dä! Ul köndä şäfäğät itü qabul itelmäs häm ğazaptan qotılu öçen hiçnärsä alınmas.
49. Firğäwen qäwemennän sezne qotqaruıbıznı da xäterlägez! Alar sezne yaman ğazap belän ğazaplap, qız balalarığıznı qaldırıp, ir balalarığıznı buğazlí idelär. Bu eçlär sezgä Rabbığızdan bälä wä zur qaza ide.
50. Yänä fiker itegez, yardıq bez sezlärgä däryäne häm sezne qotqarıp, Firğäwen qäwemen häläk ittek suda batırıp, üzegez dä qarap tordığız.
51. Yänä xäterlägez şunı, Musağa Täwratnı iñdermäk öçen Tur tawında anı qırıq kön totmaq belän wäğdä qıldıq. Musa Tur tawına kitkäç, sez bozaw yasap, şul bozawğa ğíbadät qıla başladığız. Şunıñ öçen sez zalímnärsez.
52. Şul eşegezdän soñ sezne ğafu qıldıq, şöker itüegez öçen. Çönki alar Musa qaytqaç täwbä ittelär.
53. Yänä şunı xäterlägez, turı yulğa künelmäklegegez öçen Musa ğäläyhissälämgä kitap birdek. Ul kitap xaq belän batıl arasın ayıruçı ide.
54. Musa ğäläyhissäläm qäwemenä äytte: “İ qäwemem! Sez, älbättä, üzegezgä zolım qıldığız bozawğa tabınğanığız öçen, xalqığızğa täwbä itegez, üzegezne üteregez! Yäğni bozawğa tabınuçılarnı üteregez, şul sezgä täwbä bulır. Xalqığız qarşında bu eş sezgä xäyerle. Allah täwbälärne qabul itär, älbättä, Ul – täwbälärne qabul itüçe, räximle”.
55. “Yänä, İ Musa! Bezgä Allahunı açıq itep kürsätmiçä, siñı ışanmíbız, Allahunı bezgä kürsät!” – digänegezne dä xäterlägez! Allahunı kürergä telägän waqıtığızda Anıñ nurı sezne tottı, ul nurğa qarap torğan xälegezdä. (Musa Tur tawına Allahudan Täwrat alırğa barğanda üze belän bergä citmeş keşe aldı, ul keşelärne taw itägendä qaldırıp, üze taw östenä çıqtı, anda Musa Allah belän söyläşte, häm Allah Musağa Täwratnı birde. Musa Täwratnı alıp, älege citmeş keşe yanına kilgäç, ul keşelär: “İ Musa, sin Allahunı kürgänseñ, bezgä dä kürsät”, – didelär. Musa äytte: “Min kürergä telägän idem Allahunı, Ul tawğa qaradı, häm taw yarıldı. Min qurıqtım häm täwbä ittem”, – dide. Alar haman: “Allahunı kürmiçä ışanmíbız”, – didelär. Şunnan soñ Allahu täğälä nurın iñderep, şul citmeş keşene köyderep üterde).
56. Allah äytte: “Nurım belän yanıp ülgänegezdän soñ tergezdek sezne şöker itüegez öçen”.
57. İ Yağqub balaları! Bolıtnı bez sezgä külägä qıldıq häm sezgä küktän şirbät häm qoş iten iñderdek, aşağız Bez birgän xäläl häm päq rízıqlarnı! Bez alarğa zolım qılmadıq, läkin alar üzlärenä zolım qıldılar. (Däryädän qotılğaç, alarğa Allahudan ämer buldı: “Zalím käferlär belän suğış qılığız”, – dip, läkin alar Allahunıñ ämeren ütämädelär. Ğazap öçen Allah alarnı qırıq yıl saxrada qaldırdı, şähärlärgä häm awıllarğa kerä almadılar, qoyaş alarnı ränceter buldı, ämmä Musa şäräfätenä ber aq bolıt öslärenä külägä buldı.)
58. Yänä: “Ärixä şähärenä keregez”, – dip äytkänemne dä xäterlägez! Yäğni qırıq yıldan soñ Musa ülgäç, Yağqub balalarına Ärixä şähärenä kerergä Allahudan ämer buldı. Şähärgä kergäç, andağı rízıqlarnı kiñlek belän telägänçä aşağız, şähär qapqasınnan kergändä baş iep, tübänçelek belän keregez, häm xatalarıbıznı ğagu it, Rabbım, dip äytegez! Şulay qılsağız, xata eşläregezne yarlıqarbız. Yaxşı eşlärne qıluçı mö'minnärgä niğmätlärebezne bik tiz arttırırbız.
59. Yağqub balaları arasında bulğan zalimnär şähärgä kergändä üzlärenä zolım qıldılar, yäğni şähär qapqasınnan kergändä, Allahudan ämer itelgän süzne äytmiçä, başqa süzgä alıştırdılar, yäğni şähärgä kergändä Allahudan ğafu sorap, täwbä itep kerer urnına, şaytan öyrätkän süzne äytep, täkäbberlänep kerdelär. Ul zalimnärgä yawızlıq qılğannarı öçen küktän rísway itüçe ğazap inderdek.
60. Yänä şunı xäterlägez, Musa üzeneñ qäweme öçen Allahudan su soradı, Bez Musağa äyttek: “Tayağıñ belän taşqa suq”, dip. Musa tayağı belän taşqa suqtı, taştan 12 çişmä aqtı, çönki alar 12 qäbilä idelär. Här qäbilä üz çişmäsen belde. Allah birgän rízıqlardan aşağız, eçegez, ämmä cir östendä bozıqlıq qılıp yörmägez, dip äytelde alarğa Allahudan.
61. Yänä äyttegez: “İ Musa, bez ber törle genä rízıqqa sabır itä almíbız, bezneñ öçen Rabbıñnan doğa qıl, cirdä üsä torğan närsälärdän: qíar, sarımsaq, suğan häm waq orlıqlardan sorap”. Musa alarğa äytte: “Allah birgän äwwälge yaxşı rízıqlarnı üzegez sorağan naçar rízıqlarğa alıştırasızmı? Şähärgä keregez, sez sorağan närsälär anda bulır”. Alarğa awır eşlär, xurlıq, meskenlek wä Allahunıñ açulı qähäre yöklätelde. Alarğa bu cazalar Allahudan tieşle buldı Anıñ ayätlären inkár itkännäre häm päyğämbärlärne xaqsız ütergännäre öçen, däxi bu cazalar alarğa tieşle buldı Allahuğa gonahlı bulğannarı häm sızğan sızıqtan çıqqannarı öçen.
62. Ğämälsez genä ışanuçılardan, wä yähüdlärdän, wä nasaralardan häm törle närsälärgä tabınuçılardan beräw Allahuğa íman kiterep, Qör'än, sönnät dälilläre belän izge ğämällär qılsa, andí mö'minnärneñ qılğan äcere Rabbıları xozurında, alarğa qurqu häm qayğı bulmas.
63. Yänä sezdän gähed alğan waqıtıbıznı xäterlägez. Östegezgä Tur tawın kütärdek wä äyttek: "Täwratnı alığız häm anıñ belän íxlas wä tırışlıq ilä ğämäl qılığız, häm anda bulğan Bezneñ wäğäzlär belän wäğäzlänegez, bälki Allahtan qurquçı bulırsız.
64. Tur tawınıñ östegezgä töşüennän Bez sezne qotqarğanıbızdan soñ küp waqıt ütmäde, Täwrat belän ğämäl qılırğa birgän wäğdägezne bozıp, anıñ belän ğämäl qılmí başladığız. Ägär sezgä Allahunıñ fazlı wä räxmäte bulmasa ide, älbättä, hämmäläregez häläk bulır idegez.
65. Şimbä köne xaqında Allah xökemen bozuçılarığıznı, älbättä, beldegez “Xur bulğanığız xäldä – maymıl bulığız” – dip, şunda uq maymıl buldılar. (Yağqub balaları Musa ğäläyhissälämgä qarşı kilep, comğa urınına şimbä könne sayladılar. Şunnan soñ Allah alarğa şimbä könne donya eşen wä balıq totunı xaram qıldı. Alarnı sınar öçen Allah ämere belän şimbä kön yar buyına balıqlar küp kiler buldılar. Yähüdlär balıqlarnı kürep qızıqtılar häm balıqlarnı totu öçen Allahuğa qarşı xäylä qordılar – şimbä kön yar buyına kilgän balıqlarnı yılımnar belän äyländerep aldılar, annarı yäkşämbe könne balıqlarnı sudan çığardılar. Allah alarğa açulandı häm maymıl bulığız dide, maymıl bulıp, häläk buldılar).
66. Bez alarnı şulay xurlıqqa saldıq häm häläk ittek ğibrät öçen wä Allahudan qurıqqanlıqlarğa wäğäz bulsın öçen.
67. Yänä Musanıñ sezgä síır buğazlarğa ämer itkänen xäterlägez! Musa qäwemenä äytte: “Döreslektä Allah sezgä síır buğazlarğa boyıra”. Alar äyttelär: “Bezne síır buğazlarğa quşıp mäsxärä qılasıñmı?” Musa äytte: “Sezne mäsxärä qılıp axmaqlardan buludan Allahuğa sığınam” (Yähüdlärdän ber keşe üterelgän ide, läkin kem ütergänlege mäğlüm tügel ide. Musä ğäläyhissälämgä kilep: “Üterüçene tabarğa bezgä yärdäm it”, – didelär. Musa äytte. "Ber síır buğazlağız häm şul síırnıñ qoyrığı belän mäyetkä suğarsız, mäyet tereler häm üterüçelärne äyter).
68. Alar äyttelär: “İ Musa, Rabbıñnan sora – síırnıñ sífatların bezgä açıq bäyän itsen!” Musa äytte: “Allahu täğälä äytäder: síır qart ta, yäş tä bulmasın, urta yäşlärdä bulsın! Küp soraşıp tormağız, Allah quşqannı eşlägez”.
69. Äyttelär: “İ Musa, Rabbıñnan sora, ul síırnıñ töse nindi, äytsen!” Musa äytte: “Allah äytä, ul síırnıñ töse açıq sarı bulır, aña qarawçılarnı ğäcäpländerer”, – dip.
70. Alar äyttelär: “İ Musa, Rabbıñnan sora, ul síırnıñ böten xälen bezgä bäyän itsen! Ul síır qırda utlap yörüçeme? Yäki cir sörüçeme? Ber-bersenä oxşağan síırlarnı kürdek, läkin üzebezgä kiräk síırnı ayıra almadıq. Ägär ul síırnıñ böten xälen bezgä bäyän itsä, Allah teläsä, ul síırnı tabarbız”.
71. Musa äytte: “Döreslektä Allah äytäder: ul síır, älbättä, cir sörep, cir suğarıp mäşäqät çikmägän síırdır, ul síırda çuarlıq yuq, häm här kimçelektän päq”. Alar: “Xäzer síırnıñ böten xälen bäyän qıldıq, inde tabarğa mömkin bulır”, – didelär häm síırnı taptılar, bik zur bäyägä satıp alıp buğazladılar. Läkin síırnıñ bäyäse bik yuğarı bulu sawaplı, anı satıp aludan ğäciz bula yazdılar.
72. Ber keşene üterep, kem üterde dip şawlaşqan waqıtığıznı da xäterlägez! Allah sez yäşergän närsäne açıp kürsätüçe. Yäğni üterüçelärne mäyetneñ üzennän äytterde.
73. Bez äyttek: “Síırnıñ berär äğzäse belän mäyetkä suğığız”. Síırnıñ qoyrığı belän mäyetkä suqtılar, mäyet terelde häm üterüçene äytte, alar xökem iteldelär. Şul mäyetne tergezgän kebek Allah qiämät konne mäyetlärne tergezer. Änä şulay, Allah üzeneñ barlığına häm berlegenä dälillär kürsätä, bälki ğibrätlänersez häm wäğäzlänep tözälersez! (Bu síır waqíğası keşelär öçen ğibrätter. Musa ğäläyhissäläm síırnı buğazlağız digäç, şunda uq berär síırnı buğazlasalar – Allahunıñ ämeren ütägän bulırlar ide, läkin yähüdlär, täkrar soraw birep, üzlärenä awırlıq kiterdelär, axırdan ul síır öçen üzeneñ tirese tulı altın tülärgä mäcbür buldılar. Şunıñ belän Allahu täğälä kürsätä ki, anıñ ämeren küp tikşerep, sorap tormíça, tirängä kermiçä, şunduq ütäwneñ xäyerlesen. Baqara süräsendä 285. ayättä – “Samignä wä ätägnä” – çın möslimnär Allahunıñ ämerlären işetkäç, küp sorap tormíça: “Bez işettek häm buysındıq”, – dip äytälär di).
74. Allahu täğäläneñ küp moğcízalarınnan soñda, yäğni mäyetneñ terelgänen, häm Allah xökemnären bozuçılarnıñ maymıl wä duñğız sürätenä kerep häläk buluların kürdegez, şunnan soñda küñelläregez yomşarmadı, bälki taştay qattı, xättä taştan da qatıraq buldı. Döreslektä, taş tawlardan yılğalar ağa, zur taş yarılsa, eçennän su çığa, häm Allahudan qurqıp, tawlardan taş yarılıp töşä. İ keşelär! Sezneñ qılğan eşläregezdän Allah hiç tä ğäfil tügel. Allahudan qurqığız, gonahlardan saqlanığız!
75. İ sez möslimnär! Yähüdlärneñ sezneñ dinegezgä kerep möslim buluların telisezme? Döreslektä, yähüdlärdän ber törkem cämäğät işettelär Allahunıñ süzen, yäğni Täwratnı, soñınnan üzgärttelär Allahunıñ süzen, añlağaç häm belgäçten.
76. Ul yähüdlär möslimnärgä oçrağanda “Íman kiterdek”, dilär. Ägär awlaqta ber-bersenä yulıqsalar, äyterlär ul yähüdlär üzara: “Nik xäbär biräsez mö'minnärgä üzegezgä Allah açıq bäyän qılğan eşlärne” (Yäğni alar, Täwratnı uqıp, belälär ide Möxämmädneñ xaq rasül ikänen; läkin awlaqta ber-bersenä äytälär ide: “Täwrattağı şul süzlärne mö'minnärdän yäşeregez” – dip). “Anıñ päyğämbär ikänlegen belä torıp, iñkár ittegez, dip, axirättä Allah xozurında östegezdän torularına dälil bulsın öçen söylisezme? Uylap qaramísızmı?” – dilär.
77. Ul yähüdlär belmilärme alarnıñ kürsätep eşlägän häm yäşerep eşlägän eşlären Allahu täğäläneñ belgänlegen? Älbättä, belälär, läkin mäkerlek qılalar.
78. Yähüdlärdän Täwratnı belmäwçelär dä bar. Alar ata-babadan qalğan yalğan xörafät süzlärne genä belälär. Alar xaqnı belmilär, mägär yalğan, yasalma dinne xaq din dip töşenälär häm şul suqır töşenüläre belän eş qılalar. (Nindi ükeneç! Bügenge bezneñ möslimnärebez dä nadannar, Qör'än xökemnären belmilär häm bidäğätne din dip töşenälär).
79. Ni ükeneç, üzläre kitap yazıp, bu kitap Allahudan diüçelärgä! Alar bu eşne eşlilär nadan xalıqtan az aqça alır öçen. Alarğa häläkätlek yalğan kitap yazğannarı öçen, yänä alarğa häläkätlek yawızlıq qılğannarı öçen.
80. Yähüdlär: “Bezne axirättä cähännäm ğazabı totmas, mägär sanalmış könlek kenä totar”, dilär. Sin alarğa äyt: “Ğazap qılmasqa Allah sezgä wäğdä qıldımı? Ägär wäğdä qılğan bulsa, Allah, älbättä, wäğdäsenä xílaflıq qılmídır. Sez Allah xaqında belmägänne söylisezme?”.
81. Bälki ber keşe fäxeş wä xaram eşlärne käsep itsä, häm ul keşene xatalıqları çırnap alsa, andí keşelär, älbättä, ut ähelläre, alar anda mäñge qalırlar.
82. Ämmä íman kiterep, izge ğämällärne qılğan xaq mö'minnär cännät ähelläre, alar anda mäñge qalırlar.
83. Yänä Yäğqüb balalarınnan gähed aldıq: “Miña ğına ğíbadät qılığız, ata-anağa, möslim bulğan yaqın qärdäşlärgä, yätimnärgä, meskennärgä izgelek itegez! Keşelärgä yaxşı süzlär söylägez, namazlarığıznı waqıtında ütägez, häm zäkät sadaqalarığıznı biregez!” – dip. Soñınnan Allahuğa birgän gähedegezdän ayırıldığız, mägär bik azlarığız gäheden saqlap qaldı. Şulay itep, sez Allahudan baş tartuçısız.
84. İ, Yäğqüb balaları! Suğışıp qanığıznı tükmägez, yawızlıq belän ber-beregezne yortlarığızdan çığarmağız dip sezdän gähed alğan waqıtıbıznı da xäterlägez! Üzegez bu gähedne qabul ittegez häm şähädät birdegez.
85. İ, Yäğqüb balaları! Gähedläregezne bozıp, ber-beregezne üteräsez häm üzegezdän bulğan ber cämäğätne yortlardan quıp çığarasız. Bu xaram bulğan eşlärdä şäriğätkä xílaf yul häm doşmanlıq belän zalimnärgä yärdäm itäsez. Ägär sezgä äsirlär kilsä, alarnı mal birep azat itegez dip tä sezdän gähed aldıq. Mal birep alarnı azat itegez! Ämmä ğäyepsez keşelärne yortlarınnan quıp çığaru sezgä xaram itelde. Sez Allah kitabınıñ qayber ayätlärenä ışanıp, qayber ayätlären iñkár itäsezme? Sezlärdän bu eşne eşläwçelärneñ cazası donyada xurlıqqa töşüder, axirättä ğazapnıñ qatırağına qaytudır. Allah, sezneñ qılğan eşläregezdän ğäfil tügel.
86. Yuğarıda zeker itelgän keşelär, axirätne donyağa sattılar, yäğni donyanı ğına käsep itep axirätkä qul seltädelär. Alarğa axirättä ğazap ciñeläytelmäs, häm alarğa yärdäm birüçe dä bulmas.
87. Şiksez, Musağa Täwratnı birdek häm anıñ ezennän başqa päyğämbärlärne aña iärttek, häm Märyäm uğlı Ğísağa íslam dinen öyrätüçe İncilne birdek, häm Ğísanı Cäbrail färeştä belän qüätlädek. Küñelläregez söymägän ğädel xökemnär belän sezgä päyğämbär kilsä, täkäbberländegez, päyğämbärlärneñ qayberlärenä ışanmadığız, qayberlären üterdegez. (Mísal: Zäkäriä häm Yaxyanı).
88. Yähüdlär maqtanıp äyttelär: “Bezneñ küñelebez belem sawıtı”, dip. Alarnıñ küñelläre belem sawıtı tügel, bälki axmaqlıq sawıtıdır, şunıñ öçen xaqnı iñkár ittelär. Allah alarnı käferlekläre öçen läğnät qıldı. İnde alardan mö'minnär az bulır.
89. Häm kilgän waqıtta ul yähüdlärgä Allahudan Qör'än döresläp, alar qullarında bulğan Täwratnı iñkár ittelär. Üzläre Qör'än iñmäs borın: “İ Rabbıbız! Käfer bulğan doşmannarıbıznı ciñü öçen Möxämmäd ğäläyhissäläm xörmätenä bezgä yärdäm bir”, – diälär ide. Ämmä Möxämmäd ğäläyhissäläm alarğa açıq dälillär belän kilgäç, anı päyğämbär dip tanımadılar, iñkár ittelär. Allahuğa, Qör'änğä yäki päyğämbärgä ışanmağan keşelärne Allahu täğälä läğnät qıladır.
- 90.-286. ayätlären östise bar
- “Amin.”