Эчтәлеккә күчү

Шигърият һәм нәсер (Тукай)

Викикитап, ачык эчтәлекле китаплар җыентыгыннан
Шигърият һәм нәсер
АВТОР Габдулла Тукай

Шигърият һәм нәсер


«Ямьле кичтә күл буенда ултырам.
Балкыйдыр ай, ялтырап тын күл ята».
   — Бай абый! Бирче хәер! бик ач торам,—
   Йөз чытып, бай бер тишек акча ата.

«Күк йөзендә нурлы ак йолдызлары
Ялтырыйлар: шау-шусыз, тып-тын кичә».
   Җиңгәчинең төн буе бар кызлары
   Хаҗи байны сый итәләр төрлечә.

«Якты кичтән айрылалмый җан минем;
Сандугач сайрый турымда, моңлана».
   — Бәдбәхетләр! Сез талап, дөньям минем
   Гүр кебек,— дип, бай малайдан шомлана.

«Сайрый кош иркен гомер, хөр дөньяны;
Мин аның җыр, моң-зарын нәкъ аңлыймын».
   Иске корсактан килә өн: мин яңы!
   «Әссәлам!» берлән тотам ислам динен!

«Мәңге шул төн булсачы! ямьле ничек!
Җанкәем дә килсә — бит оҗмах була!»
   Акчага мөмкин «сыйрат» күпрен кичеп,
   Акчага Гыймуш та хур кочмак була.

«Күлнең артында берәү моңлап көйли:
Җыр белән су каушалар — китте үбеш!»
   Бер тәрәкъкыйче имам фикрен сөйли:
   — Ишмиләр юкка түнәр, булса сугыш!

«Төн буе мин аллага әйтәм хәмед,—
Тын галәмне бар кыйлучы тәңремә».
   Мактана Ишми: «Кидердем бит камыт!
   Күп җәдитне мин җибәрдем кабренә».

«Күп тә тормый, атты әкрен якты таң,
Нурлы йолдызлар берәмләп сүнделәр».
   Бер «кара көч» әйтте: «Аклыкны ватам!»
   Бәндәләр «төнгә» ахырда күнделәр.

«Каршылады таңны сайрап сандугач;
Башка кошлар да кушылды, сайрыйлар».
   Хаҗитарханда Камил булган агач;
   Сәйяр «артистлар» да корсак кайрыйлар.

«Күктә шаулап кошлар үтте бер көтү,
Тиз булыр күл һәм кояшның каушуы».
   Бетмәде шул «Мөхбире» дә, «кых, тефү!»
   Һәм Рәмиевнең шигырьдә шау-шуы.

Хаҗитархан — Әстерхан.
Тәрәкъкыйче — прогресс дип йөрүче.
Хәмед — мактау сүзе.


?